Hoe werkt nepnieuws?

Fake news… hoax… fabeltjes… oftewel nepnieuws. Je hoort het steeds vaker, maar wat is het precies? Nepnieuws is misleidende en onjuiste informatie, die wordt verspreid om geld te verdienen of om je mening te beïnvloeden. Het is een vorm van desinformatie.

Lees ook: Waarom geloven we nepnieuws?

Desinformatie en nepnieuws kunnen vele vormen hebben: een nieuwsbericht op het internet, een foto of video die gedeeld wordt via sociale media of WhatsApp, of een verhaal dat je buurman heeft gehoord van iemand anders.

In Nederland wordt nepnieuws vooral verspreid om geld te verdienen. Hoe meer mensen op een artikel klikken, hoe meer geld de makers krijgen vanwege de getoonde advertenties. Een pakkende, sensationele kop levert vaak veel ‘clicks’ op. En dus veel geld. We noemen dit clickbait. Ook maken mensen bewust nepnieuws om meningen te beïnvloeden, bijvoorbeeld in de aanloop naar verkiezingen en over het coronavirus.

Nepnieuws bestaat al heel lang, denk bijvoorbeeld aan de ouderwetse broodjeaapverhalen. De verspreiding ervan gaat alleen veel sneller sinds de opkomst van sociale media. Iedereen kan tegenwoordig berichten plaatsen op internet. Daardoor lijken de grenzen tussen nieuws, nepnieuws en advertenties te vervagen. Het wordt steeds moeilijker om ze van elkaar te onderscheiden en om je eigen mening te vormen.

In NederlandRathenau Instituut valt het aantal nepnieuwsberichten mee, maar er is wel steeds meer desinformatie.